İssos – Epiphaneia antik kenti, günümüzde Hatay’ın Erzin ilçesi Gözeneler mevkiinde, antik adı İssos olan ovanın kuzeybatı köşesinde yer alır. İsminin kökenleri Bronz Çağı’na, günümüzden yaklaşık 3500 yıl öncesine dayanan İssos Ovası’nın, eski çağlardan bu yana tarım ve hayvancılık açısından oldukça verimli olması, yerleşimin doğu-batı arasındaki ticaret rotasının önemli bir uğrak noktası olmasını sağlamıştır. Antik Dönem’de ovanın bereketli topraklarından faydalandığını, varlığını yazılı kaynaklardan öğrendiğimiz İssos-Epiphaneia’daki bir tahıl depolama binası (granarium) ortaya koyar. Tarihi günümüzde 6000 yıl öncesindeki Kalkolitik Çağ’a kadar uzanan yerleşim, Osmanlı Dönemi’ne kadar kesintisiz yerleşim görmüştür ve bu durum kazılarımızdaki buluntu çeşitliliğiyle kendini göstermektedir. Kentin bilinen ilk adı Hititçe “Wiyanavanda” kelimesinden türetildiği düşünülen “Oiniandos” iken, sonrasında Hellenistik Kral Antigonos Epiphanes’e ithafen Epiphaneia olarak değiştirilmiştir.
